Jesussky

«Då skal dei sjå Menneskjesonen koma i skyi med velde og stor herlegdom» står det i Lukasevangeliet 21,27, og vi held oss her til Nynorskbibelen frå 1921. Omtrent det same står i Matteus 24,30, og i Johannes’ Openberring 1,7 heiter det «sjå, han kjem med skyene». Dette skal vera varsel om enden på verda.
Denne gongen gjekk det bra, men det er desse skriftstadene som gjer at eit slikt fenomen som vi ser på bildet, kan bli kalla Jesussky. Eg veit ikkje akkurat kor mykje ordet er brukt, men det finst bilde rundt ikring på nettet med denne tittelen.

No finst det også mange ord for å skildre dette som ikkje knyter seg til Bibelen eller religiøse forestillingar. Somme av dei var vi inne på i hovudinnlegget om klårhol 23.8.2013: https://ordoguttrykk.wordpress.com/2013/08/23/.
Først og fremst har vi ordet glan. Frå Tysfjord er det forklart som rift i skylaget som ein ser solglansen gjennom. Samansetninga solglan kan tilsvara Jesussky, men er også brukt om raud kveldshimmel. Skyglan er ei anna samansetning som dekker omtrent det vi har for oss her. Trond Dragøy noterer glirteks (inkjekjønn) frå Senja. Sola kan gløtte fram i eit «glirteks» mellom to skyer. Glirteks kan også tyde snarvisitt.
På Sunnmøre finst ordet ei glæme, som kan tyde ei opning i skylaget, eller eit solgløtt mellom elingar. Da er det glæmever (Ulstein). Eit solblik kan vera ein solgløtt, ei opning i drivande skyer så sola kjem fram ein sommardag (Vik i Sogn, Goppen og Breim i Nordfjord).
Og enda finst det sikkert mange fleire ord vi kunne hatt med her!

Reklame

Klårhol

Klårhol heiter det når det blir sprekker eller rifter i ellers tett skydekke, slik at ein kan sjå ein enkelt flekk av klår himmel. Ordet hører heime nordafjells; sterkast belagt i Nord-Norge, men også godt kjent i Trøndelag. Eit par eksempel på bruken: «Det held på og blir klårhol ti’n» (Hitra); «eg ser et klårhol noli!» (Rødøy). Frå Åfjord kjem utsagnet «no slit’n med klårhol» – sagt når det regnar for fullt.

Også ein klåre kan bli brukt om slik rift i skylaget. Men dette ordet kan også bety klårvêr, skyfri himmel.

På Vestlandet, i Fosen og Nord-Norge har ein også nemninga eit glan om ei lita glette i skyene. Ei meir spesialisert skildring av glan har vi frå Tysfjord: Rift i skylaget som ein ser solglansen gjennom, ofte langt borte. Andre spesialuttrykk er vindglan og rokkglan – det er gløtt i skylaget i sterk vind. Det verkar som vinden blæs hol i skydekket.

Ein utanlandsk turist oppheldt seg på ein norsk fjellgard ein sommar da skodda låg klistra nedpå dag etter dag. Han stod på trappa og prøvde å halde i gang ein samtale med sjølen på garden, som ikkje akkurat var ekspert i engelsk. Brått dukka det fram eit lite klårhol, og turisten sette entusiastisk i: – Oh, blue sky! – Ja, ja, det e skodd’, ja, nikka sjølmannen.